Najlepszą metodą leczenia pacjentów ze schyłkową niewydolnością nerek jest przeszczepienie nerki.
Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej, jako jedno z zadań priorytetowych przewiduje wzrost stosowania procedury przeszczepiania nerek, w tym przeszczepiania nerek pobranych od dawców żywych. Jest wiele zalet przeszczepiania nerek od dawców żywych, przede wszystkim, otrzymuje zdrową nerkę od zdrowej osoby, która jest poddawana bardzo szczegółowym badaniom. Zabieg operacyjny przeszczepienia narządu odbywa się w najbardziej optymalnym momencie zarówno dla biorcy jak i dawcy. Czynność i przeżywalność nerki przeszczepionej od żywego dawcy niezależnie od stopnia pokrewieństwa jest lepsza od czynności i przeżycia nerki przeszczepionej od osoby zmarłej. Taki sposób uzyskania nerki pozwala skrócić czas oczekiwania na przeszczepienie, a przede wszystkim umożliwia przeszczepienie wyprzedzające (pre-emptive transplantation [ang.]) to znaczy przed rozpoczęciem dializ, co pozwala uniknąć konieczności wytwarzania dostępu naczyniowego i wszystkich innych niekorzystnych skutków dializoterapii.
Nasz Ośrodek bierze czynny udział w ogólnopolskim programie Żywy Dawca Nerki od 2013 roku.
Program rozwoju pobierania nerek od dawców żywych w celu ich przeszczepienia chorym ze schyłkową niewydolnością nerek opiera się na prowadzeniu akcji informacyjnej skierowanej bezpośrednio do chorych i ich bliskich. W roku 2013 i 2014 odbyło się kilka spotkań zarówno dla chorych i ich bliskich jak i dla personelu stacji dializ i poradni nefrologicznych.
Na zdjęciach powyżej jedno ze szkoleń dla personelu stacji dializ i poradni nefrologicznych województwa zachodniopomorskiego.
Na czym polega przeszczepienie nerki od dawcy żywego?
Żywym dawcą nerki może zostać każda zdrowa osoba spokrewniona z biorcą lub pozostająca z nim w silnym związku emocjonalnym. Dawcą może być krewny w linii prostej (rodzice, dzieci, dziadkowie, wnuki), oraz rodzeństwo, współmałżonek, osoba przysposobiona. Pozostałe osoby (przyjaciele, dalsza rodzina) muszą uzyskać zgodę komisji etycznej oraz sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania lub pobytu dawcy na pobranie narządu.
Etapy kwalifikacji:
Etap I: Spotkanie z zespołem konsultacyjnym, w trakcie, którego przeprowadza się rozmowę oceniającą relacje pomiędzy kandydatem na dawcę i potencjalnym biorcą (stopień pokrewieństwa, związek emocjonalny), a także motywację do oddania narządu; wywiad dotyczący przebytych i aktualnych chorób, zabiegów operacyjnych, przyjmowanych leków; badanie przedmiotowe (masa ciała, wzrost, BMI, ciśnienie tętnicze krwi, ocena układu krążenia, oddechowego, układu pokarmowego, nerwowego). Kandydaci powinni znać swoją grupę krwi. Po wstępnej pozytywnej kwalifikacji para przechodzi do etapu drugiego.
Etap II: Hospitalizacja dawcy w trakcie, której oznacza się podstawowe badania morfologiczne, biochemiczne, serologiczne krwi oraz moczu, badania obrazowe: RTG klatki piersiowej, USG jamy brzusznej z oceną układu moczowego, pomiar ciśnienia tętniczego krwi, rozszerzone badania wirusologiczne (w kierunku zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B i C, ludzkim wirusem niedoboru odporności – HIV, cytomegalii, Epstain-Barr), rozszerzone badania laboratoryjne krwi i moczu, badania kardiologiczne – EKG, Holter ciśnieniowy, ECHO serca.
Etap III: W czasie kolejnej hospitalizacji wykonywane są badania czynnościowe i obrazowe nerek: scyntygrafia dynamiczna nerek, która ocenia osobno każdą z nerek, co pozwala działać zgodnie z zasadą, aby zawsze lepszą nerkę zostawić dawcy, wielorzędowa tomografia komputerowa w celu precyzyjnego ocenienia układu tętniczego i żylnego nerek, budowy nerek i ich czynność. Badania te pozwalają zaplanować zabieg o najmniejszym ryzyku i największej szansie powodzenia. W trakcie wszystkich etapów odbywają się konsultacje psychologiczne, w celu wsparcia kandydata na dawcę.
Etap IV: Po ukończonej kwalifikacji para dawca – biorca spotyka się z całym zespołem transplantacyjnym (chirurdzy, nefrolodzy, koordynator, psycholog), w celu ostatecznej kwalifikacji i ustalenia terminu zabiegu operacyjnego.
WAŻNE: Przeprowadzenie procedury kwalifikującej potencjalnego żywego dawcy nerki, nie zobowiązuje do oddania narządu. Potencjalny dawca może wycofać swoją decyzję o oddaniu narządu na każdym etapie kwalifikacji, bez żadnych konsekwencji.
Na zdjęciu dwie pary po przeszczepieniu nerki od dawcy żywego z 2014 roku, z zespołem regionalnym programu Żywy Dawca Nerki.
U góry: Dorota Semczyszyn (Regionalny Koordynator programu Żywy Dawca Nerki), Marek Myślak (Kierownik Regionalny programu Żywy Dawca Nerki), Ewa Cichocka (Psycholog Kliniczny SPSK-2).
Na dole: Pani Beata (mama, dawca nerki), Pan Łukasz, (syn Pani Beaty, biorca nerki), Pani Zuzanna (mama, dawca nerki), Pan Krzysztof (syn Pani Zuzanny, biorca nerki).
Szczegółowe informacje na temat przeszczepiania nerek od dawcy żywego można uzyskać na stronie: